De paalvissers in Sri Lanka - een toeristische afzetterij?
Ze zijn een van de iconen van Sri Lanka en een populair motief in reisbrochures - de paalvissers langs de zuidkust van Sri Lanka. Sri Lanka.
Deze manier van vissen wordt nergens anders ter wereld beoefend en maakt deel uit van de plaatselijke cultuur. Op een oudere versie van het bankbiljet van 20 roepie na, hebben de beroemde steltvissers het gemaakt. Voor veel toeristen zijn ze een uiting van exotisme en nabijheid tot de natuur.
De paalvissers uit Koggala
Vooral het kustplaatsje Koggala staat bekend om zijn paalvissers, maar ze zijn bijna overal te vinden langs de 30 kilometer lange kuststrook tussen Koggala en Weligama.
Houten palen die uit het ondiepe water bij de kust steken, zijn een typisch kenmerk van het kustlandschap hier. De palen, in het Singalees "ritipane" genoemd, bestaan uit een paal van ongeveer 3,5-4 meter lang die een halve meter diep in het koraalrif of de rivierbedding wordt geslagen. Hieraan wordt dan een dunne horizontale tak bevestigd die als zitplaats voor de visser dient. De voeten bungelen meestal gewoon naar beneden.
Wat op het eerste gezicht gemakkelijk lijkt, is echter hard werken voor de vissers. Het vergt veel vaardigheid en evenwicht om urenlang op de ongemakkelijke stelt te blijven zitten en op vis te wachten.
Ze verzamelen hun vangst, voornamelijk sardines en makreel, in een kleine zak die ze om hun middel dragen. Ze vissen vooral 's ochtends vroeg en 's avonds voor zonsondergang, omdat dan de meeste scholen vis in beweging zijn.
Elke kwikstaart is van een visser die hem van zijn vader heeft geërfd. Ze zijn gerespecteerd familiebezit en worden van generatie op generatie doorgegeven.
Volgens de verhalen werd het paalvissen voor het eerst beoefend aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen de rotsen op het strand langzaam te klein werden voor het aantal vissers en de hongersnood de lokale bevolking dwong om andere manieren te vinden om aan voedsel te komen. Dankzij de palen konden de vissers vanaf dat moment in ondiep water vissen.
Het voordeel van deze manier van vissen is dat er slechts een minimale schaduw op het water valt en vissen en ander onderwaterleven dus nauwelijks worden verstoord.
De steltkluutvisserij is de laatste jaren echter steeds minder lucratief geworden. De visbestanden zijn sterk afgenomen, wat betekent dat de vissers meestal maar een minimale vangst mee naar huis nemen, die ze voor eigen consumptie gebruiken of voor een klein bedrag doorverkopen. De verwoestende tsunami in 2004 heeft ook bijgedragen aan de verslechterende situatie voor de steltkluutvissers: Het veranderde de kustlijn zodanig dat er aanzienlijk minder vis rondzwemt in de ondiepe wateren langs de zuidkust. In de eerste jaren na de tsunami waren de steltvissers bijna volledig van het toneel verdwenen.
Vissen met boten en netten is veel gemakkelijker en winstgevender, zodat het aantal steltvissers blijft dalen - volgens een officiële telling zijn er nu nog maar 65 van de in totaal ongeveer 1500 beroepsvissers in de zuidelijke provincie. Sri Lanka.
Tweede steunpilaar als fotomodel
Als gevolg hiervan leeft de meerderheid van de steltkluutvissers vandaag de dag in zeer slechte omstandigheden.
Ze hebben nu echter een tweede steunpilaar opgebouwd door toeristen geld te laten betalen voor foto's.
Ze vragen ongeveer 1.000 roepies voor een foto (dat is een belachelijke 4,50 euro voor een geweldig souvenir). Als de toerist op een paaltje wil zitten en zich wil voordoen als paalvisser, ligt de prijs iets hoger.
Dit wordt door velen gezien als een schandalige manier om geld te verdienen en de paalvissers worden bekritiseerd omdat ze hun eigenlijke beroep niet meer uitoefenen, maar alleen nog maar geld verdienen aan toeristen.
Het is waar dat het steltvissen niet meer in die mate wordt beoefend als vroeger, om de hierboven genoemde redenen. Wat je als bezoeker echter niet moet vergeten, is dat de steltkluutvissers juist daarom afhankelijk zijn van het geld dat ze met foto's kunnen verdienen. Het vissen levert hen slechts een minimale opbrengst en een extreem laag inkomen op, waarmee ze hun gezin nauwelijks kunnen voeden. Toeristen zijn vaak bereid om een beetje geld te betalen voor een zogenaamd unieke vakantiefoto en voor de visser is het gewoon verdiend geld dat direct ten goede komt aan hem en zijn gezin.
Uiteindelijk kun je toch zelf beslissen of het de moeite waard is om wat geld uit te geven voor een foto van de steltkluut.
Nederlands